Written by Redactie• 20 juli 2023• 15:10• Achterhoek, Cultuur, Regio, Veluwe, Vrije tijd

Deze zomer vier museale tentoonstellingen over schildersfamilie Koekkoek

Deze zomer besteden drie Nederlandse musea en een kunsthandel aandacht aan een belangrijk hoofdstuk uit de Nederlandse kunstgeschiedenis: die van de familie Koekkoek. Vanaf het eind van de 18e eeuw is deze familie met 16 schilders over 4 generaties de grootste schildersfamilie ter wereld.

Koekkoeks door heel Nederland

De stamboom van de Koekkoeks is door middel van een royale bruikleen van het Museum B.C. Koekkoekhaus visueel gemaakt in Museum Flehite. Het Noord-Veluws Museum besteedt aandacht aan drie leden van de familie die schilderden rond de Zuiderzee en bij Museum STAAL maken topstukken van B.C. Koekkoek deel uit van de tentoonstelling ‘Bomen over Bomen’. Simonis & Buunk exposeert in vier kabinetten werken van bijna alle schilders van het geslacht Koekkoek in een groot overzicht met bijna 100 werken.

Schildersgeslacht Koekkoek

De verschillende generaties Koekkoek vormen een buitengewoon getalenteerd schildersgeslacht. Stamvader Johannes Hermanus Koekkoek (1778-1851) gaf zijn artistieke talent door aan vele begaafde nazaten: vier van zijn kinderen, zeven kleinkinderen en vier achterkleinkinderen werden bekend, enkelen internationaal beroemd als schilder.

Barend Cornelis Koekkoek vergrootte door zijn steile carrière en grote aanzien, dat hij in heel Europa wist te verwerven, de faam van de schilderende familie. Vanuit Middelburg ging hij voor zijn studie naar Amsterdam en vandaar naar het Gooi. In het midden van de dertiger jaren, na reizen langs de Maas, de Rijn, de Moezel en de Ahr, en naar het Harz-gebergte, vestigde Koekkoek zich met zijn jonge gezin in Kleef in Duitsland.

Hier verwierf hij een onaantastbare status, zowel door zijn grote succes op de Europese schildersalons in Parijs, Brussel, Amsterdam en Londen, als door zijn rijkdom, die het hem mogelijk maakte als een waar schildervorst te leven in een paleisachtig neoclassisitisch woonhuis in Kleef.

Achter het schilderpaleis lag een indrukwekkende atelier-toren, de Belvedère, met Minerva, de godin van de kunst in top, temidden van de prachtige oerbossen van het heuvellandschap net over de grens bij Nijmegen en de nabij gelegen Rijn. De Tsaar van Rusland, Koning Willem II, de Grootvorst van Luxemburg en vooraanstaande verzamelaars bezochten de ‘Prins der landschapsschilders’ in Kleef en staken elkaar naar de kroon om zijn werk te kopen.

Koekkoek had tijdens zijn leven een Tekenakademie in Kleef gesticht, zodat na zijn vroege dood in 1862 zijn stijl door leerlingen als J.B. Klombeck werd voortgezet. Zijn familieleden, zoals zijn broers Hermanus en Marinus Adrianus en zijn neven Willem en Jan H.B. Koekkoek, bleven in Nederland werken en hielden zo de naam van de familie Koekkoek in ere.